مقالات هوش هیجانی

هوش عاطفی چیست ؟

What is Emotional Intelligence

هوش عاطفی یکی از مفاهیم بسیار مهم در علم روان شناسی که بشدت در علوم دیگری چون مدیریت هم کاربرد پیدا کرده است، هوش عاطفی ( Emotional Intelligence) یا هوش هیجانی بیشترین کاربردش در زمینه مدیریت می‌باشد، اما بسیاری از مدیران هم حتی به درستی نمی‌دانند، هوش عاطفی چیست؟ از این رو در این مطلب قصد داریم به تفصیل به معرفی مفهوم پرکاربرد هوش عاطفی یا هوش هیجانی بپردازیم.

هوش عاطفی چیست؟

در پاسخ اینکه هوش عاطفی چیست باید گفت که یکی از مهم ترین توانایی‌های هر شخص برای رسیدن به تعادل عاطفی و مدیریت احساسات است. هوش عاطفی یا هوش هیجانی EQ، توانایی درک و همراهی با عواطف خود و دیگران است که در نهایت به توانایی فرد در کنترل و مدیریت بر هیجانات و اضطراب‌های روزمره می‌شود. هوش عاطفی شامل هوش عاطفی درونی و هوش عاطفی اجتماعی می شود.

افرادی که هوش عاطفی بالایی دارند همواره می‌توانند در ارتباط با سایر انسان‌ها بسیار موفق عمل کنند و همین رابطه اجتماعی خوب موجب می شود در همه عرصه‌های زندگی خود از جمله کسب و کار و ازدواج بسیار موفق بوده و به سوی اهداف از پیش تعیین شده حرکت نمایند.

در دوره آموزش مدیریت روابط اجتماعی تمام مهارت و روش هایی که می توانید نسبت به تقویت مهارت های فردی خود اقدام کنید در قالب کلاس های آموزشی حضوری یاد داده ایم.

ویدیوی کارگاه 5ساعته هوش هیجانی و افزایش عزت نفس را با 100% تخفیف از دست ندهید.

تعاریف مختلف هوش هیجانی :

در دوره هوش هیجانی تعاریف بسیار متنوع و متعددی ارائه شده و صرفا همین تعریفی که ذکر کردیم به صورت یکتا برای آن به کار نمی‌رود. به عنوان مثال تعریف دیگری برای هوش هیجانی EQ ارائه شده که در آن هوش هیجانی عبارت است از توانایی نظارت و پایش احساسات و هیجانات خود و دیگران و همچنین تفکیک و تشخیص آن‌‌ها و استفاده از این اطلاعات به عنوان راهنمای تفکر و شکل دهی رفتار در برابر دیگران.

بر این اساس می‌توان گفت مجموعه توانایی‌هایی را هوش هیجانی یا هوش عاطفی می‌گویند که به فرد کمک می‌کند، هیجانات را درون خود و دیگران تشخیص داده و تنظیم نماید و همچنین رفتار متقابل با هیجانات درون خود و دیگران را نیز تنظیم نماید. این موجب می‌شود رفتارهای وی کاملا آگاهانه، معقول و هوشمندانه به نظر بیاید و توانایی وی در استفاده درست از هیجانات خود به شدت بالا رود.

 

هوش عاطفی

انواع هوش عاطفی

هوش عاطفی به دو دسته کلی تقسیم بندی می‌شود که عبارتند از هوش عاطفی درونی و هوش عاطفی اجتماعی که در ادامه به معرفی هر یک از انواع هوش عاطفی خواهیم پرداخت:

هوش هیجانی درونی یا فردی:

در حقیقت این نوع از هوش هیجانی ناظر بر قابلیت درک فرد نسبت به عواطف درونی خود است که در نهایت به مدیریت احساسات شخصی خواهد انجامید. در حقیقت فردی که این نوع از هوش عاطفی را به حد بالایی دارد، با اعتماد به نفس زیاد می‌تواند بر احساسات شخصی خود کنترل بسیار بالایی داشته باشد و در برابر تنش‌های وارده بتواند خود را به خوبی مدیریت و کنترل نماید.

هوش هیجانی درونی روی 4 مولفه مهم ایجاد می شود :

خود مدیریتی

با این مهارت می توانید در قابل احساساتی که به راحتی قابل کنترل نبوده تسلط پیدا کرده و مشکل به وجود آمده را مدیریت کنید. برای دسترسی به این مهارت لازم ابتکار عمل داشته و تعهدات خود را دنبال کنید تا بتوانید آن را سازگار با وضعیت فعلی کنید.

خودآگاهی

ارتباط مستقیمی با اعتماد به نفس شما دارد. چرا که با مهارت خودآگاهی می توانید روی تاثیرات تصمیم خود از نظر احساسی و رفتاری آشنایی داشته باشید. برای مطالعه بیشتر مقاله خودآگاهی را مطالعه کنید.

آگاهی اجتماعی

اگر مهارت تشخیص احساسات دیگران را دارید و نگرانی افراد را درک می کنید شما دارای همدلی هستید. می توانید نشانه های عاطفی را درک کرده و از نظر اجتماعی احساس راحتی کنید. همانطور که رشد می‌کنیم، مهارت‌های آگاهی اجتماعی و آگاهی اجتماعی به ما کمک می‌کنند تا بفهمیم که چگونه افراد با جامعه و جهان سازگار هستند و چگونه می توان به آن کمک کرد، و همچنین چگونه آنچه را که از جهان نیاز داریم دریافت می‌کنیم.

در بلندمدت، مهارت‌های آگاهی اجتماعی به ما کمک می‌کند تا حرفه‌ای بودن در محیط کار را درک کنیم، و همچنین اشتراک‌گذاری اطلاعات، برقراری ارتباط و همکاری با دیگران را آسان‌تر می‌کند. از نقطه نظر شخصی، آگاهی اجتماعی بخش اساسی برای ایجاد دوستی ها و روابط فردی است چون  به ما کمک می کند تا زندگی شاد و رضایت بخشی داشته باشیم. شاید سوال باشد که آگاهی اجتماعی چیست؟ معنی ساده آن نگاه کردن به مسایل از نظر دیگران است. مهارت اینکه حدس بزند طرف مقابل نسبت به آنچه که به آن عرضه می شود چه دیدی دارد.

مدیریت روابط (Relationship Management)

مدیریت روابط یعنی اینکه شما با طراحی و اجرای استراتژی خاصی سعی در بهبود و حفظ تعاملات بین سازمانی و مشتریان را دارید . شما می دانید که چگونه روابط خوب را توسعه دهید و حفظ کنید، به وضوح ارتباط برقرار کنید، دیگران را الهام ببخشید و تحت تاثیر قرار دهید، در یک تیم خوب کار کنید و تعارض تیمی را مدیریت کنید.

برای مدیریت روابط بخش فروش لازم است با ایجاد یک تصویر سازی با استفاده از چهار عنصر اصلی که مرتبط با هوش احساسی است ( خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی، مدیریت روابط) بتواند با ایجاد یک رابطه قدرتمند بین بخش فروش و مشتریان اهداف سازمانی یک کسب و کار را هدایت کند. مهندسی فروش در این بخش دارای اهمیت بالایی است.

خوب کار کردن با دیگران رفتاری است که با دانش عاطفی و توانایی شما برای تشخیص و درک آنچه دیگران تجربه می کنند آغاز می شود. هنگامی که آگاهی عاطفی وارد بازی شد، می توانید به طور موثر مهارت های اجتماعی/عاطفی بیشتری را توسعه دهید که روابط شما را مؤثرتر، پربارتر و رضایت بخش تر می کند.

از نحوه استفاده موثر در ارتباطات غیرکلامی آگاه شوید. اجتناب از ارتباط با پیام های غیرکلامی با دیگران درباره آنچه فکر می کنید و احساس می کنید غیرممکن است. بسیاری از ماهیچه های صورت، به ویژه عضلات اطراف چشم، بینی، دهان و پیشانی، به شما کمک می کنند تا احساسات خود را بدون کلام منتقل کنید و همچنین نیت عاطفی دیگران را بخوانید.

بخش عاطفی مغز شما همیشه فعال است – و حتی اگر پیام های آن را نادیده بگیرید – دیگران این کار را نمی کنند. شناخت پیام های غیرکلامی که برای دیگران ارسال می کنید می تواند نقش مهمی در بهبود روابط شما داشته باشد. پیشنهاد می شود اگر قصد دارید در روابط خود با دیگران تاثیر مثبت و موفقی داشته باشید دوره زبان بدن را مطالعه کنید.

از بین بردن استرس

از شوخ طبعی و بازی کردن برای از بین بردن استرس استفاده کنید. شوخ طبعی، خنده و بازی پادزهرهای طبیعی برای استرس هستند. آنها افکار منفی استرس زای شما را کاهش می دهند و به شما کمک می کنند همه چیز را با دید مثبت خود نگاه کنید. خندیدن سیستم عصبی شما را به تعادل می رساند، استرس را کاهش می دهد، شما را آرام می کند، ذهن شما را تیزتر می کند و در نتیجه همدلی بیشتری پیدا می کنید.

یاد بگیرید که تعارض را فرصتی برای نزدیک شدن به دیگران بدانید. تعارض و اختلاف در روابط انسانی اجتناب ناپذیر است. دو نفر نمی توانند همیشه نیازها، نظرات و انتظارات یکسانی داشته باشند. با این حال، این نباید چیز بدی باشد. حل تعارض به روش های سالم و سازنده می تواند اعتماد بین افراد را تقویت کند. وقتی تعارض به عنوان تهدید یا تنبیه تلقی نشود، آزادی، خلاقیت و امنیت را در روابط تقویت می کند. در دوره مذاکره با غول ها به روش های حرفه ای از بین بردن تعارض اشاره کردیم.

هوش هیجانی اجتماعی :

این نوع هوش عاطفی توانایی درک عواطف اشخاص دیگر در مراودات اجتماعی را شامل می‌شود. در حقیقت افرادی که معمولا توسط دیگران به عنوان گوش شنوا انتخاب می‌شوند، هوش عاطفی بالایی دارند. این افراد می‌توانند به علت توانایی بالا در درک عواطف دیگران، تاثیر زیادی روی آن‌ها داشته باشند و در نهایت هم بر اساس درک حال طرف مقابل رفتار خود را به وی تنظیم می‌کنند که موجب می‌شود روابطی مستحکم تر داشته باشند. هوش اجتماعی به عنوان یکی از عنصرهای قدرتمند برای رهبری سازمان محسوب می شود. مهارت های ارزشیابی اجتماعی بر شیوه اثرگذاری آن تاثیر بالایی دارد.

چگونه هوش عاطفی خود را بالا ببریم؟

بدون شک برای بالا بردن هوش عاطفی، اول از همه باید احساسات خود را به خوبی بشناسید تا بتوانید  کنترل هوش عاطفی خود را بهتر کنید. اگر احساسات خود را به خوبی نشناسید احساسات دیگران را هم نمی‌توانید درک کنید. از این رو بهتر است چند روز هر احساسی که به شما دست می‌دهد را در لیستی یادداشت کنید. حال به بررسی آن‌ها بپردازید و انگیزه‌های عاطفی موجود در پس کلیه رفتارها و کردار خود را به خوبی بشناسید.

کم کم خواهید دید این کار موجب می‌شود درک بسیار بهتری از خود و عواطفتان داشته باشید و همین شناخت به مرور در شناخت عواطف دیگران در روابط اجتماعی نیز به شما بسیار کمک خواهد کرد و در نهایت خواهید توانست روابط اجتماعی مستحکم تری را شکل دهید. این موضوع در روابط کاری به ویژه می تواند برای شما بسیار کارساز باشد.

از دیگر اموری که در بالا بردن هوش عاطفی کمک شایانی می‌کند، سعی در کنترل احساسات منفی مانند استرس و افسردگی است. توانایی درک عواطف درونی موجب می‌شود در صورتی که فرد در برابر یک تنش بیرونی قرار گیرد به خوبی روی خود تسلط داشته باشد. برای این منظور بهتر است یک لیست از احساسات منفی خود را تهیه نموده و برای کنترل هر یک، راهی را پیش بینی نمایید. در صورت وقوع هر یک از این احساسات منفی به لیست خود مراجعه کرده و راهکار پیش بینی شده را برای کنترل آن به کار ببرید.

تست eq

تست هوش هیجانی یا : به تست هوش هیجانی بارآن نیز معروف است، آزمونی برای سنجش هوش هیجانی، هوش عاطفی و هوش ارتباطی در اشخاص است. با استفاده از تست هوش هیجانی بار آن می‌توان هوش عاطفی و هوش احساسی را در افراد سنجید.

 

هوش عاطفی چیست ؟

اینکه بتوانید به حرف دیگران به خوبی گوش دهید یک تمرین عالی برای بالا بردن هوش هیجانی اجتماعی در شما خواهد بود. در حقیقت هوش عاطفی اجتماعی در رابطه با سایر انسان‌ها می‌باشد و وقتی شما بتوانید مهارت گوش دادن را در خود تقویت کنید، یعنی هوش عاطفی قوی تری پیدا کرده اید. در این صورت دیگران وقتی مساله ای دارند شما را گوش شنوای خود خواهند دید و به شما مراجعه خواهند نمود.

وقتی افراد ببینند در هنگام مشکل، شما گوش شنوای آن‌ها برای بازگو کردن احساساتشان هستید اعتماد بیشتری به شما خواهند کرد و روابطی مستحکم تر با شما خواهند داشت. این کار موجب می‌شود تاثیر گذاری و نفوذ شما روی این افراد به شدت بالا رود. این توانایی‌ها می‌تواند در مراودات کاری به ویژه ملاقات‌های فروش بسیار به کار بیاید و شما را در این زمینه از افراد عادی متمایز سازد. جهت تقویت و افزایش مهارت در امور مذاکره پیشنهاد می‌کنیم دوره مذاکره را مطالعه کنید.

تقویت مهارت همدلی با دیگران

بالا بردن توانایی همدلی با دیگران نیز از روش‌های تقویت هوش عاطفی در انسان است. مولفه همدلی یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های هوش عاطفی می باشد. در حقیقت وقتی همدلی صورت می گیرد که فرد به درستی احساسات دیگران را درک می‌کند و در تصمیم گیری و رفتار متقابل طوری عمل می‌کند که بر اساس در نظر گرفتن احساسات طرف مقابل تنظیم می‌شود. لحن کلام، زبان بدن، حالت چهره و سایر ابزارهای ارتباطی ازجمله سیگنال‌‌ها و نشانه‌هایی است که شخص می ‌تواند از اطرافیان خود دریافت کند و رفتار و تصمیمات خود را بر این اساس شکل دهد.

از این رو توانایی خواندن زبان بدن دیگران نیز بسیار حیاتی و موثر است. اگر به درستی بتوانید زبان بدن طرف مقابل خود را بفهمید می‌توانید رفتار متقابل خود را طوری تنظیم کنید که برای وی هیجان منفی ایجاد نشود و بتواند بر وی نهایت تاثیر گذاری و نفوذ را داشته باشد. برای رسیدن به این توانایی ما تاکید کردیم که حتما آزمون هوش هیجانی را یکبار هم که شده زمان بگذارید و انجام دهید تا بهتر به توانایی‌های فردی خود برای کنترل هوش هیجانی عمل کنید.

نفوذ کلام

داشتن نفوذ کلام در کلیه ملاقات‌ها و مراودات روزانه می‌تواند تاثیر گذار باشد و در موفقیت نقش اساسی داشته باشد. این موضوع در ملاقات‌های کاری به ویژه در زمینه فروش و بازاریابی بیشترین تاثیر را از خود نشان می‌دهد.

این مولفه همچنین با احساس مسئولیت پذیری در افراد رابطه دارد و هرچه انسان نسبت به درک درست ‌تری از عواطف و احساسات نزدیکان خود دست یابد، در قبال این اشخاص مسئولیت ‌پذیر تر خواهد بود و سعی خواهد کرد در مقابل آن‌ها واکنش مناسب‌تری داشته باشد. هر چه انسان توانایی همدلی یا به عبارتی هوشیاری اجتماعی بیشتری داشته باشد، در روابط انسانی و مدیریت روابط عاطفی خود در زندگی و محل کار از ابتکار عمل بیشتری برخوردار خواهد بود. نبود توانایی همدلی نیز می‌تواند به عواقب ناگواری در افراد منجر شود.

مهمترین عامل موثر بر هوش عاطفی :

از مهم ترین عوامل موثر بر هوش عاطفی، توانایی ایجاد رابطه و هدایت روابط به سمت‌ مطلوب است به‌ طوری ‌که می‌توان تاثیر مستقیم آن را در بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی دید. به‌ عنوان مثال شخصی می‌خواهد، پروژه‌ای جدید در یک سازمان پیاده کند و زمینه ‌ساز تحولی بزرگ در آن مجموعه خواهد بود ولی با مخالفت مدیران ارشد رو به ‌رو می‌شود، زیرا مدیران از لحاظ ذهنی آمادگی پذیرش ایده‌های نوین و ایجاد تحول در سازمان را ندارند.

در این شرایط شخص می‌تواند به کمک توانایی اجتماعی خود به گفت ‌و گو و تعامل با افراد بپردازد و با استفاده از توجیهات منطقی و احساسی نظرات افراد را با خود همسو سازد. توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران از مهم‌ترین مهارت‌های اجتماعی است که در کلیه مراحل زندگی به ویژه روابط کاری بشدت به کار می‌آید. از این نظر باید در نظر داشت که توانایی متقاعد سازی از طریق جذب کردن دیگران یکی از ویژگی‌های افرادی است که هوش عاطفی بالایی دارند.

اهمیت هوش عاطفی در محیط کار :

هوش عاطفی عبارتی است که اغلب به خصوص در جامعه تجاری رایج است. با این حال، نباید تعجب آور باشد که درک این مفهوم برای مددکاران اجتماعی به همان اندازه مهم است.

امروزه، بسیاری پنج مؤلفه هوش هیجانی را همانطور که توسط دانیل گولمن تعریف شده است، می شناسند. کتاب او در سال 1995، هوش هیجانی، این مفهوم را رایج کرد و بر اهمیت آن برای رهبران موفق تأکید کرد. پرفروش‌ترین کتاب نیویورک تایمز استدلال می‌کند که برخلاف هوش عمومی یا IQ، هوش هیجانی نه تنها رشد می‌کند، بلکه می‌توان آن را تقویت کرد.

در بسیاری از زمینه ها، هوش هیجانی در واقع مهمتر از IQ در نظر گرفته می شود. کسانی که درک محکمی از آن دارند در برقراری ارتباط، مدیریت احساسات، ایجاد روابط قوی و همکاری با دیگران بهتر هستند. هوش عاطفی فقط شناسایی رفتارها در خودتان نیست. این در مورد درک این است که چگونه به واکنش ها عکس العمل مناسب دهید.

به همین دلیل است که درک پنج مؤلفه هوش هیجانی به عنوان یک مددکار اجتماعی مهم است. هوش عاطفی برخلاف IQ، تقریباً مانند یک عضله قابل توسعه و بهبود است. برخی از افراد ممکن است متوجه شوند که در مدیریت رفتار خود قوی‌تر هستند، اما با واکنش مناسب به اقدامات دیگران مشکل دارند.

کارکنانی که از نظر عاطفی باهوش نیستند برای مدیریت احساسات خود تلاش می کنند. در نتیجه، آنها اغلب به صورت تکانشی «اختلال کنترل تکانه فردی» و بدون فکر واضح در مورد رفتارشان عمل می کنند. توسعه EI می تواند به افراد کمک کند تا خود را بهتر درک کنند و آنها را با مهارت های مورد نیاز برای هدایت فرآیندهای فکری و اقدامات آینده مجهز کند.

نمونه هایی از هوش هیجانی در عمل در محل کار عبارتند از:

  • بازخورد سازنده به جای انتقاد شخصی و رفتارهای چالش برانگیز، نه افراد.
  • حمایت از همکاران از طریق شناخت احساسات آنها و تلاش برای کاهش استرس.
  • حفظ آرامش و بهره وری تحت فشار
  • کمک به حل تعارضاتی که بین اعضای تیم ایجاد می شود.
  • ایجاد یک محل کار که در آن افراد آزادانه خود را ابراز کنند.

دوره هوش هیجانی

 

پرسش و پاسخ :

5 ویژگی هوش هیجانی چیست؟

در کلاس های آموزش مهارت هوش هیجانی تمرکز اصلی بر 5 ویژگی مهم در کنترل احساسات شامل موارد زیر می باشد :

  1. خودآگاهی
  2. مهارت خود تنظیمی
  3. انگیزه
  4. همدلی
  5. مهارت اجتماعی

8 ویژگی افراد دارای هوش هیجانی چیست؟

  1. آنها برای رسیدن کمالات بالا در زندگی تلاش نمی‌کنند، بلکه روش کنترل و کسب آسان آن را بلد نیستند.
  2. یک تعادل خوب بین کار و زندگی دارد.
  3. به دنبال تغییر در زندگی خود هستند.
  4. ذهن خود با مشکلات گذشته درگیر نمی‌کنند.
  5. یک قضاوت کننده خوب هستند.
  6. مغرور نیستند.
  7. در عوض کاری چیزی توقع ندارند.
  8. دارای حس خود انگیزه گی بالایی هستند.

چرا افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند رهبر خوبی هستند؟

به دلیل 5 ویژگی اصلی ذکر شده در بالا افرادی که دارای مهارت کامل در کنترل احساسات خود دارند علاوه بر تاثیر گذاری در زیر مجموعه و تیم می تواند با اعتماد به نفس بالا مشکلات و چالش های پیش رو را حل کنند.

3 مثال مهم از هوش هیجانی را نام ببرید؟

  1. در محیط کار در مقابل توهین و بدرفتاری همکاران یا ارباب رجوع با احترام و حفظ خونسردی برخورد می‌کنند.
  2. دارای انعطاف بالا در قبول خطای خود هستند.
  3. از نظر مدیریتی سعی در گذاران زمانی با کارمندان خارج از ساعات و محل کاری در برنامه خود دارند.

به ما بگو چطور هستیم ؟

میانگین امتیازات ۵ از ۵
از مجموع ۸ رای
نمایش بیشتر

مدرسه کسب و کار آیا

مدرسه کسب و کار آیا، یک موسسه آموزش مهارت‌های فردی و توسعه کسب و کار است که ماموریت آن آموزش روش‌های ایده‌پردازی، راه اندازی و ارتقای کسب و کار، مهارت‌های مذاکره و فروشندگی حرفه ای و به صورت کلی ارتقا و رشد افراد، مدیران و سازمان ها می‌باشد.

نوشته های مشابه

‫4 دیدگاه ها

    1. احدم عزیز سلام. عرض ادب. توصیه می کنم یک بار دیگه مقاله رو بخونی تا جواب سوالت رو جامع و کامل بگیری. ممنون از اینکه با ما همراه هستی.

  1. تشکر از مطلب خوبتون اما برام خیلی جالبه علم روانشناسی هر رفتار و عمل ما را در قالب اصتلاح روانی تقسیم بندی میکند. اما هیچ اشاره ای که کاربرد این در جامعه ایرانی که بزرگترین مشکل احساسی را دارند نمی کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا